Co możemy zrobić ze stygmatyzacją osób z doświadczeniem zaburzenia zdrowia psychicznego?

Doświadczenie zaburzenia zdrowia psychicznego dzieli około 30% populacji, choć prognozowany jest wzrost do 50% w niedalekiej przyszłości. Mogą być to problemy związane ze stresem, zaburzenia nastroju, związane z lękiem oraz wiele innych.

90% osób z całego świata, zapytanych o to, czy uważają, że osoby z zaburzeniem zdrowia psychicznego należy traktować na równi z osobami doświadczającymi innych chorób, odpowiedziało TAK. Jednocześnie 80% osób z doświadczeniem określiło, że objawy ich zaburzenia były mniej lub równie uciążliwe, co dotykająca ich stygmatyzacja.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest stygmatyzacja osób z doświadczeniem zaburzenia zdrowia psychicznego?

• Jakie są jej rodzaje i przejawy stygmatyzacji osób z doświadczeniem zaburzenia zdrowia psychicznego?

• Jak przeciwdziałać stygmatyzacji?

Czym jest stygmatyzacja osób z doświadczeniem zaburzenia zdrowia psychicznego?

Stygmatyzacja oraz idąca często z nią dyskryminacja, to zbiór zachowań, postaw, emocji oraz szerszych rozwiązań instytucjonalnych, które działają na niekorzyść grupy dyskryminowanej. Powoduje ona lęk przed diagnozą, uzasadniony opór przed leczeniem, spory rodzinne oraz krzywdę dla tysięcy osób, które kiedykolwiek doświadczyły zaburzenia zdrowia psychicznego. 80% z nich uważa, że stygmatyzacja była równie zła lub gorsza, niż samo zaburzenie!

Jakie są jej rodzaje i przejawy stygmatyzacji osób z doświadczeniem zaburzenia zdrowia psychicznego?

Stygmatyzacja dzieli się na 4 wymiary: 

1. stygmatyzacja instytucjonalna: prawodawstwo, struktury i instytucje są nieprzystosowane dla osób z doświadczeniem lub wręcz wobec nich niekorzystne; przykładem może być utrudniony dostęp do opieki ogólnomedycznej pacjentów w szpitalach monospecjalistycznych;

2. stygmatyzacja społeczna: to wszystkie stereotypy, przesądy i dyskryminacja wobec osób doświadczających zaburzeń. Przykładem jest np pejoratywne określanie kogoś mianem “wariata”, albo “niespełna rozumu”, jak również przesąd, że osoby z doświadczeniem psychozy są niebezpieczne i nie można im ufać;

3. autostygmatyzacja: kiedy osoba z doświadczeniem zna negatywne stereotypy ze swojej społeczności i przez to identyfikuje się z nimi. Przykładem jest, kiedy osoba z depresją uznaje się za osobę słabą, niewymagającą leczenia a jedynie “leniwą”;

4. stygmatyzacja przez skojarzenie: kiedy rodziny, opiekunowie, bliscy osób z doświadczeniem oraz personel medyczny spotyka się z dyskryminacją; np rodziny osoby nadużywającej alkoholu oskarża się o to, że “nic nie zrobiły”, lub personel, że “nie jest do końca medyczny, to nie jest prawdziwa medycyna”.

Jak przeciwdziałać stygmatyzacji?

Metody przeciwdziałania:

1. włączenie głosu osób z doświadczeniem zaburzenia zdrowia psychicznego do dyskursu publicznego, w myśl zasady “nic o nas bez nas”. Ich głos powinien być słyszany nie tylko w publicznych debatach, ale również w komisjach kształtujących polityki organizacyjne w miejscu pracy, organizację podmiotów leczniczych, kształtowanie prawa, i wiele innych.

2. zmiany w instytucjach, procedurach i prawie, uwzględniające potrzeby osób z doświadczeniem

3. kampanie normalizujące osoby z doświadczeniem zaburzeń zdrowia psychicznego, ich potrzeby, oraz obalające negatywne i nieprawdziwe stereotypy, zachowania czy przesądy.

Dla nas szczególnie ważny jest Wasz głos. Chcemy razem budować społeczeństwo, gdzie dbanie o zdrowie psychiczne będzie tak samo oczywiste, jak o inne aspekty zdrowia. Jeśli chcesz z Nami włączyć się w działania uświadamiające, skontaktuj się z naszym działem medialnym. Razem możemy więcej!

Umów się na wizytę

Wizytę u mnie można zarezerwować za pomocą portalu ZnanyLekarz.pl.

Wystarczy kliknąć w ten link:

https://www.znanylekarz.pl/joachim-budny/psychiatra/warszawa

---

Autor wpisu:

Joachim Budny

• Doświadczony lekarz specjalista

• Przewodniczący Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy na Mazowszu

• Członek Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego

• Popularyzator wiedzy o zdrowiu psychicznym.